Któż z nas nie słyszał o krzywej wieży w Pizie? Ta znana na całym świecie budowla jest co roku odwiedzana przez tysiące turystów, którzy na własne oczy chcą zobaczyć architektoniczny ewenement i pstryknąć sobie zdjęcie na jego tle. Jak to się stało, że zwykła dzwonnica stała się jednym z najciekawszych europejskich zabytków? Poznajmy historię włoskiej Torre Pendente.
Historia budowy Torre di Pisa
Piza to niewielkie miasto w Toskanii, w środkowych Włoszech. To właśnie tutaj w miejscu zwanym Campo dei Miracoli, czyli Pole Cudów, w XI wieku rozpoczęto budowę katedry. Charakterystyczne dla włoskiej architektury tamtych czasów było stawianie całych kompleksów zabudowań, składających się z katedry, baptysterium i kampanili czyli dzwonnicy. Tak też zaplanowano w Pizie. Niedługo po konsekracji świątyni zaczęto wznosić baptysterium, a zanim jeszcze je ukończono rozpoczęła się budowa dzwonnicy. Za jej projektantów uważani są architekci Bonanno i Guglielmo Pisano. Zaczęli oni budować kampanilę w 1173 roku. Jednak bardzo szybko pojawiły się pierwsze problemy. Okazało się, że wieża zaczyna się przechylać. Przyczyną był bardzo niestabilny, błotnisty grunt, na którym postawiono fundamenty. Architekci, próbowali ratować sytuację i już w trakcie budowy zmienili plany, wydłużając kolumny z jednego boku. Nie przyniosło to jednak oczekiwanych efektów. Dopiero w drugiej połowie XIV wieku ukończono ostatnie piętro wieży i zawieszono na niej dzwony.
Próby ocalenia wieży
W XIX wieku podjęto działania mające na celu powstrzymanie dalszego przechylania się wieży. Nie przyniosły one jednak pożądanych efektów. Na początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku zagrożenie było na tyle duże, że dzwonnicę zamknięto. Ostatecznie, po wielu latach badań udało się przywrócić wieżę do stanu z 1838 roku. Pozwoliło to na jej otwarcie dla zwiedzających w grudniu 2001 roku. Wieża zaprojektowana jest na planie okręgu, jej wysokość to 55 m. Odchylenie od pionu wynosi obecnie około 4 stopni. Co roku wykonywane są pomiary, pozwalające ustalić ewentualne zmiany.
Eksperyment Galileusza
Pizańska kampanila zbudowana jest z białego, toskańskiego marmuru. Liczy sobie 8 pięter, otoczonych ażurowymi krużgankami. Ostatnia kondygnacja nieco różni się od pozostałych, a to dlatego, że powstała dużo później i projektowana była przez innego architekta – Tommaso di Andrea Pisano. Jej budowa trwała łącznie 199 lat, a związane z nią problemy uczyniły ją sławną. Warto też wspomnieć, że prawdopodobnie w 1600 roku Galileusz wykorzystał przechylenie wieży do swojego eksperymentu ze spadkiem swobodnym ciał. Jednak niektórzy historycy mają wątpliwości czy to prawda czy tylko legenda mająca nadać wieży jeszcze większą sławę.
Kompleks sakralny na Campo dei Miracoli to światowej klasy zabytek wpisany na listę UNESCO. I choć zarówno katedra, jak i baptysterium są pięknymi przykładami włoskiej architektury romańskiej, to jednak głównie krzywa wieża przyciąga tu corocznie około 10 milionów turystów. Po pokonaniu 294 schodów możemy podziwiać przepiękny widok na Pizę.
MTR
