Plamy soczewicowate powstają z melanocytów, czyli komórek barwnikowych skóry. Są to przede wszystkim zmiany łagodne. Mogą mieć charakter wrodzony bądź nabyty. Najczęściej stanowią bardzo dobrze odgraniczone ognisko. Mogą pojawić się jako zmiana pojedyncza lub stanowić jeden z objawów zespołów genetycznych.
Co to jest plama soczewicowata?
Plamy soczewicowate to dobrze odgraniczone od otaczającej je skóry zmiany. Najczęściej mają barwę jasno- bądź ciemnobrunatną. Plamy pojawić się mogą już w dzieciństwie i początkowo trudno je odróżnić od piegów. Drugim typem są plamy soczewicowate starcze i słoneczne, które wynikają z przewlekłej ekspozycji na promieniowanie słoneczne. Mimo iż podobnie jak czerniak, plama soczewicowata wywodzi się z melanocytów, nie znaczy, że ma z nim coś wspólnego. Bardzo rzadko zdarzają się zmiany przypominające plamy soczewicowate mające złośliwy charakter i wykazujące progresję do czerniaka. Najczęściej jednak wygląd zmiany dość szybko budzi niepokój, a czerniak powstający na tle plam soczewicowatych z reguły dość dobrze rokuje.
Plama soczewicowata a zmiany złośliwe
Plama soczewicowata może wystąpić pojedynczo bądź mnogo, głównie lokalizuje się w obrębie tułowia. Plamy pojawiają się już w dzieciństwie. Zdarza się, że występują również na błonach śluzowych jamy ustnej i wargach. Mogą wchodzić w skład zespołu LEOPARD:
- L = lentiginosis (plamy soczewicowate na błonach śluzowych jamy ustnej i warg);
- E = zaburzenia w EKG;
- O = zaburzenia wzrokowe;
- P = płucne zaburzenia;
- A = anomalie narządów płciowych;
- R = niski wzrost (retardation of growth);
- D = głuchota (deafness).
Plamy soczewicowate mogą mieć także postać starczą oraz formę plam słonecznych. Mogą być więc wynikiem naturalnego procesu starzenia się i przewlekłej, długoletniej ekspozycji na promieniowanie słoneczne. Zdarza się, choć bardzo rzadko, że plama soczewicowata może stanowić punkt wyjścia dla czerniaka. Prawdę mówiąc, większość znamion barwnikowych niesie takie ryzyko, wobec czego konieczna jest regularna obserwacja wszystkich zmian barwnikowych.
Plama soczewicowata – co robić?
Plama soczewicowata u dzieci stanowi wskazanie do wykluczenia ewentualnych innych odchyleń współistniejących w określonym zespole genetycznym. Konieczne jest unikanie nadmiernej ekspozycji na promieniowanie słoneczne. Korzystne efekty w niektórych przypadkach uzyskuje się przy leczeniu np. 0,05% kwasem witaminy A czy na kriomasażu. Niemniej, o metodzie leczenia zawsze powinien indywidualnie decydować lekarz. Ze względu na bardzo niskie ryzyko transformacji w czerniaka, nie ma konieczności zabiegu chirurgicznego w każdym w przypadku.
Artykuł partnera
